- φιλόλαος
- I
Όνομα μυθολογικών και ιστορικών προσώπων.1. Έλληνας φιλόσοφος, που γεννήθηκε στον Κρότωνα της Ιταλίας. (5oς αι. π.Χ.). Τα στοιχεία τα σχετικά με τη ζωή του είναι αβέβαια και εμποδίζουν την ανάπλαση της ιστορίας της πυθαγόρειας σχολής, στην οποία ανήκε. Είναι βέβαιο ότι έμεινε αρκετό καιρό στη Θήβα, συμβάλλοντας αποφασιστικά στη διάδοση του πυθαγορισμού στην Ελλάδα (μαθητής του ήταν ο Σιμμίας, που παρουσιάζεται ως συνομιλητής του Σωκράτη στον πλατωνικό Φαίδωνα), καθώς και ότι πριν από τον θάνατό του ξαναγύρισε στην Ιταλία, όπου δολοφονήθηκε για πολιτικούς λόγους.Ο Φ. ήταν πιθανόν ο πρώτος πυθαγόρειος που έγραψε έργο με τον συνηθισμένο τίτλο Περί φύσεως, αλλά οι νεότεροι εξακολουθούν να αμφιβάλλουν για τη γνησιότητα των αποσπασμάτων που διασώθηκαν με το όνομά του. Το γεγονός αυτό, εάν προστεθεί στην αβεβαιότητα της δοξογραφικής παράδοσης και στη δυσκολία της διάκρισης εκείνου που, από την πυθαγόρεια φιλοσοφία, πρέπει vα αποδοθεί στον ιδρυτή της και στους άμεσους μαθητές του και εκείνου που προέρχεται από την κατοπινή εξέλιξη της σχολής, καθιστά αβέβαιη κάθε προσπάθεια ακριβούς απόδοσης της φιλοσοφίας του Φ.«Χωρίς τον αριθμό δεν θα ήταν δυνατόν ούτε να σκεφτούμε ούτε να μάθουμε τίποτε», λέγει ο Φ. Αρχές όλων των πραγμάτων είναι το περατό (το περιττό), το άπειρο (το άρτιο) και το αρτιοπέρισσον, δηλαδή η αριθμητική μονάδα, η οποία όταν προστεθεί στον άρτιο δημιουργεί τον περιττό και, όταν προτεθεί στον περιττό, σχηματίζει τον άρτιο. Η τελειότητα συμβολίζεται από τη δεκάδα (που αποτελείται από τον αρτιοπέρισσον και το άθροισμα του πρώτου άρτιου, του πρώτου περιττού και του πρώτου τετραγώνου): δέκα είναι, πράγματι, οι θεμελιώδεις αντιθέσεις, δέκα τα ουράνια σώματα κλπ. Από τον Φ. σώζονται επίσης διάφορα αποσπάσματα, τα οποία αναφέρονται σε ψυχολογικές και ιατρικές παρατηρήσεις.2. Γιος του Μίνωα και της Παρείας. Σκοτώθηκε στην Πάρο από τον Ηρακλή.3. Νομοθέτης από την Κόρινθο, που επέβαλε στους Θηβαίους νέους νόμους. Τον αναφέρει στα Πολιτικά του ο Αριστοτέλης.IIΑθηναϊκή πολιτική και φιλολογική εφημερίδα (1859-68).* * *-η, -ο / φιλόλαος, -ον, ΝΑαυτός που αγαπά τον λαό, φίλος τού λαούαρχ.(το αρσ.) προσωνυμία τού Ασκληπιού στη Λακωνία.[ΕΤΥΜΟΛ. < φιλ(ο)-* + λαός].
Dictionary of Greek. 2013.